Dotychczas kobieta, która poroniła przed 22. tygodniem ciąży, aby uzyskać prawo do urlopu macierzyńskiego, musiała dostarczyć akt urodzenia martwego dziecka, w którym określona była jego płeć. Wymuszało to często kosztowne badania genetyczne i obciążało psychicznie rodziców.
Nowe rozporządzenie upraszcza tę procedurę. Aby uzyskać prawo do urlopu macierzyńskiego, wystarczające będzie obecnie zaświadczenie lekarskie lub położnej, potwierdzające fakt poronienia na podstawie dokumentacji medycznej lub położniczej. Rozporządzenie znosi obowiązek ustalania płci dziecka, co oznacza rezygnację z wymogu aktu urodzenia martwego dziecka.
– „To koniec okrutnego prawa. Zmieniamy system, który przez lata wymagał od kobiet po stracie przechodzenia przez traumatyczne procedury. Teraz najważniejsze będzie ich zdrowie i godność” – podkreśliła minister Dziemianowicz-Bąk podczas podpisania rozporządzeń.
Drugie rozporządzenie upraszcza warunki uzyskania zasiłku pogrzebowego. Wcześniej rodzice dzieci martwo urodzonych musieli dostarczyć akt zgonu lub akt urodzenia z oznaczoną płcią dziecka, co w praktyce wykluczało osoby, które straciły dziecko przed 22. tygodniem ciąży.
Zgodnie z nowymi przepisami, zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał na podstawie karty zgonu lub zaświadczenia lekarskiego lub położniczego, bez konieczności określania płci dziecka. Dzięki temu osoby, które organizują pochówek – niezależnie od momentu utraty ciąży – będą miały prawo do finansowego wsparcia.
Co istotne, nowe przepisy obejmują również osoby, których sprawy o zasiłek lub urlop są aktualnie w toku – dzięki przepisom przejściowym świadczenia będą mogły zostać wypłacone także tym rodzicom, którzy wcześniej spotkali się z odmową.
Planowany termin wejścia rozporządzeń w życie to 14 dni od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, co oznacza, że realne zmiany mogą zacząć obowiązywać na początku sierpnia 2025 roku.
Nowe regulacje stanowią istotny krok w kierunku tworzenia bardziej empatycznej i sprawiedliwej polityki społecznej. Uznają one, że strata dziecka to sytuacja wymagająca szczególnej ochrony i wsparcia, a nie biurokratycznych przeszkód.
Ministerstwo zapowiedziało również dalsze prace nad systemowym wsparciem dla kobiet i rodzin po stracie, w tym m.in. nad ujednoliceniem standardów opieki psychologicznej w szpitalach i poradniach.
Polska Izba Branży Pogrzebowej od początku popierała kierunek zmian umożliwiających rodzicom dzieci utraconych ubieganie się o zasiłek pogrzebowy i macierzyński bez konieczności ustalania płci dziecka, co też podkreślaliśmy w naszych pismach kierowanych do Ministerstwa.
