W przyjętym przez Radę Ministrów znalazły się rozwiązania dotyczące zasiłków pogrzebowych z ZUS:
- Brak wydawania decyzji o przyznaniu zasiłku pogrzebowego w przypadku wniosków osób najbliższych zmarłego – brak konieczności dostarczania jakichkolwiek dokumentów do ZUS;
- Decyzja o prawie do zasiłku oraz jego wysokości będzie nadal wydawana w razie poniesienia kosztów pogrzebu m.in. przez więcej niż jedną osobę lub podmiot (np. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy);
- Skrócenie terminu rozpatrzenia wniosku o zasiłek pogrzebowy z obecnych 30 dni do 14 dni;
- Uregulowanie pośrednictwa zakładów pogrzebowych w składaniu wniosków o zasiłek i możliwości wypłaty zasiłku bezpośrednio na konto zakładu.
Zdaniem Polskiej Izby Branży Pogrzebowej zaproponowane przepisy stanowią krok w dobrym kierunku, jednakże brak w nich kompleksowego rozwiązania zgłaszanych problemów:
- Projekt dotyczy tylko zasiłków z ZUS (w 2019: 350 tys.), ale już nie pozostałych (KRUS, służby mundurowe i in.: 70 tys.) – na zmianach nie skorzystają osoby korzystające z innych niż ZUS systemach ubezpieczeń;
- Brak ujednolicenia przepisów pomiędzy różnymi systemami i wprowadzenia odwołania do jednej ustawy o emeryturach i rentach z FUS (nadal zasiłki pogrzebowe będą uregulowane w aż 16 aktach prawnych);
- Brak wprowadzenia otwartego katalogu wydatków, które można pokryć z zasiłku pogrzebowego (obecnie występują rozbieżności w interpretacjach urzędniczych);
- Brak wprowadzenia jednej bazy danych o przyznanych zasiłkach pogrzebowych – pozostawienie możliwości nadużyć osób uprawnionych w różnych systemach i wypłaty więcej niż jednego zasiłku pogrzebowego w przypadku śmierci jednej osoby. Nie wprowadzono również ograniczeń w występowaniu o zasiłek pogrzebowy przez pracowników zakładów pogrzebowych, co rodzi ryzyko nowych nadużyć.
Do realizacji propozycji zgłoszonych do inicjatywy SprawdzaMY w odniesieniu tylko do wniosków o zasiłki obsługiwanych przez ZUS – konieczna jest również zmiana Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe. Dopiero to umożliwiłoby pełną elektronizację postępowań we wszystkich przypadkach.
Polska Izba Branży Pogrzebowej będzie nadal zabiegać o kompleksowe zmiany w zakresie uproszczenia wniosków o zasiłki pogrzebowe we wszystkich instytucjach – a także o realizację kolejnych zgłoszonych do inicjatywy SprawdzaMY projektów.
